Projekt „Ochrona czynna gniewosza plamistego na terenie Bolimowskiego Parku Krajobrazowego”



KONKURS GRANTOWY „FUNDUSZ DLA PRZYRODY” 2016’


Fundusz dla Przyrody jest jedną z pierwszych w Polsce inicjatyw podjętych wspólnie przez organizację społeczną i firmę w celu dystrybucji środków na rzecz projektów z zakresu ochrony przyrody. Fundusz dla Przyrody powstał z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Przyrody “pro Natura” dzięki finansowemu zaangażowaniu Grupy Energa.
Jest to nowatorskie przedsięwzięcie w skali kraju. Dzięki niemu wsparcie otrzymują działania, które przyczyniają się do ochrony polskiej przyrody poprzez zachowanie konkretnych gatunków i siedlisk przyrodniczych.
Fundacja Przyrodnicza „pro Natura” (www.dolinalachy.pl) to organizacja, która zajmuje się czynną ochroną przyrody. Jej celem jest zrównoważony rozwój uwzględniający zasady wynikające z ochrony środowiska i przyrody, nauki i techniki, edukacji, oświaty i wychowania, dobroczynności, kultury, sztuki. Swoje działania skupia głównie w Dolinie Lachy, gdzie zarządza społecznymi rezerwatami przyrody. Uczestniczy w badaniach i wspieraniu wszelkich inicjatyw pomagających dzikiej przyrodzie.
W 2016 roku preferowane będą projekty skupiające się na ochronie gatunków rzadkich i ginących. Ważnym kryterium w wyborze projektów będzie wybór gatunków roślin lub zwierząt z czerwonych ksiąg lub list. Podstawą będą Polska Czerwona Księga Roślin oraz Polska Czerwona Księga Kręgowców i Bezkręgowców. W uzasadnionych przypadkach można powołać się również na czerwone listy: krajową i regionalne. Premiowane będą działania o charakterze dobrych praktyk, związane z ochroną zagrożonych gatunków roślin i zwierząt oraz siedlisk przyrodniczych. Zaplanowane działania muszą być adekwatne w stosunku do zdiagnozowanych potrzeb (w tym np. warunków terenowych, potrzeb ochronnych gatunków, siedlisk lub ekosystemów). Chcielibyśmy wesprzeć programy, które w znaczący sposób przyczyniają się do ratowania gatunków szczególnie narażonych na zanikanie.
            W marcu 2016r. przy współpracy z Bolimowskim Parkiem Krajobrazowym, postanowiliśmy złożyć wniosek dotyczący ochrony czynnej gniewosza plamistego. Tytuł projektu: „Ochrona czynna gniewosza plamistego na terenie Bolimowskiego Parku Krajobrazowego”.
Głównym celem przedsięwzięcia jest poprawa warunków bytowych gniewoszy plamistych, które zostały stwierdzone w ostatnich latach przez mieszkańców wsi Wólka Łasiecka na terenie Bolimowskiego Parku Krajobrazowego oraz wzmocnienie jego populacji. W przyszłości Oddział Terenowy Bolimowskiego Parku Krajobrazowego planuje prowadzenie stałego monitoringu zasiedlania sztucznych kryjówek, wydanie materiałów edukacyjnych oraz uwzględnienie ich w bieżącej edukacji ekologicznej (pierwsze zajęcia terenowe akcentujące potrzebę ochrony gniewosza plamistego odbędą się w ramach Festiwalu Nauki w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Skierniewicach – wyjazd studyjny „Park kulturowy pola bitwy nad Rawką 1915 – nasza Mała Ojczyzna sto lat temu i dziś”).
Gniewosz plamisty Coronella austriaca jest gatunkiem wpisanym do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt, o kategorii zagrożenia VU (gatunek wysokiego ryzyka, narażony na wyginięcie), jest gatunkiem chronionym od 1952 roku; podlega Konwencji Berneńskiej (załącznik II) i Dyrektywie Siedliskowej Unii Europejskiej (załącznik IV). W Bolimowskim Parku Krajobrazowym notowany od 2009 r. w zachodniej, północnej i środkowej części Parku. Projekt ten rozpocznie ochronę czynną tego gatunku.
Sztuczne kryjówki planowane są we wsi Wólka Łasiecka (na terenie Parku), gdzie dominują obszary rolno-pastwiskowe (przestrzenie otwarte, dobrze nasłonecznione, liczne strefy ekotonalne). Udokumentowane zdjęciami osobniki (w tym również samice) zostały potwierdzone przez dr hab. Piotra Zielińskiego z Uniwersytetu Łódzkiego (Wydział Biologii i Ochrony Środowiska). Przez wieś tę przebiega od 2009 r. autostrada A2. Sztuczne kryjówki będą również elementem wspomagający dolne przejścia dla zwierząt przez autostradę, których w tym rejonie jest kilka.
Ogłoszenie wyników konkursu nastąpiło w dniu  8 kwietnia 2016r. Na konkurs wpłynęło 17 bardzo ciekawych wniosków, z których w wyniku oceny przeprowadzonej przez Kapitułę Funduszu dla Przyrody wytypowano do finansowania 8 projektów m.in. Liga Ochrony Przyrody Zarząd Okręgu w Skierniewicach - Ochrona czynna gniewosza plamistego na terenie Bolimowskiego Parku Krajobrazowego (kwota dofinansowania 3000 zł).
Wszystkim pracownikom Bolimowskiego Parku Krajobrazowego oraz Zarządu Okręgu Ligi Ochrony Przyrody w Skierniewicach, bardzo dziękujemy za zaangażowanie
i przygotowanie projektu edukacyjnego.
Projekt realizowany będzie we współpracy z Oddziałem Terenowym Bolimowskiego Parku krajobrazowego, który oddelegowuje do jego realizacji pracownika zatrudnionego na stanowisku głównego specjalisty ds. ochrony przyrody.
Zastosowanie wymaganej dla gniewosza plamistego ochrony czynnej (zgodnie
z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt) planowane jest na wybranych stanowiskach w rejonie, gdzie stwierdzono obecność przedstawicieli tego gatunku. Są to miejsca dogodne do żerowania, rozrodu i ukrycia. Właściciele terenu wyrazili chęć wzięcia udziału w projekcie.
Ochronę czynną planuje się poprzez wybudowanie sztucznych kryjówek na działkach o nr ew. 62, 97, 193 we wsi Wólka Łasiecka (gm. Bolimów, woj. łódzkie), zgodnie
z załączoną mapą. Przedmiotowe kryjówki będą miały wymiar minimalny: wysokość: 0,5 m, szerokość: 1 m, długość: 3 m. Zostaną wykonane z karp korzeniowych uzupełnionych gałęziami (konarami), darnią i kamieniami polnymi. W celach edukacyjnych zostanie wykonana i posadowiona tablica edukacyjno – informacyjna ( tablica drewniana, zadaszona
z informacją graficzną wykonaną na blasze) na wybranym stanowisku, przy drodze gminnej, co zagwarantuje dostępność informacji dla mieszkańców.
Zawartość tablicy edukacyjno – informacyjnej stanowić będą:
- informacja o projekcie (cele, zadania, finansujący zadanie),
- biologia gatunku (opis siedliska),
- cechy charakterystyczne gatunku, zestawienie cech odróżniających gniewosza od żmii
( fotografie )

Upowszechnianie informacji o realizacji  projektu odbywać się będzie poprzez:
- wywiady i relacje w Radio RSC, Łódź;
- informacje i artykuły prasowe w lokalnej prasie i Biuletynie Informacyjnym Zarządu Okręgu Ligi Ochrony Przyrody w Skierniewicach oraz Przyrodzie Polskiej Zarządu Głównego LOP w Warszawie;

W ramach zadania planuje się utworzenie 3 sztucznych kryjówek dla gniewosza plamistego we wsi Wólka Łasiecka (gm. Bolimów, woj. łódzkie) na terenie Bolimowskiego Parku Krajobrazowego.

Skierniewice, 27 maja 2016r.